Dịch Thuật SMS
Nhanh – Tận tâm – Chuyên nghiệp
Dịch Thuật SMS
Nhanh – Tận tâm – Chuyên nghiệp
Blog Dịch tài liệu chuyên ngành Dịch thuật FIDIC A-Z Dịch thuật ngành xây dựng

Dự án vốn ODA tại Việt Nam: Tại sao bắt buộc dùng FIDIC Pink Book?

by |Published

Việt Nam, trong những thập kỷ qua, là một trong những quốc gia hưởng lợi lớn nhất từ nguồn vốn Hỗ trợ Phát triển Chính thức (ODA). Từ những cây cầu dây văng biểu tượng, các tuyến đường cao tốc Bắc – Nam, cho đến các tuyến Metro đô thị tại Hà Nội và TP.HCM, dấu ấn của các nhà tài trợ như Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) hay Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) là vô cùng đậm nét.

Tuy nhiên, “luật chơi” tại các dự án này không hoàn toàn tuân theo Luật Đấu thầu hay Luật Xây dựng Việt Nam thuần túy, mà bị chi phối bởi các Hiệp định vay vốn quốc tế. Một trong những yêu cầu tiên quyết về mặt quản lý hợp đồng tại đây là việc áp dụng mẫu FIDIC Pink Book (Sách Hồng).

Vậy Pink Book thực chất là gì? Tại sao nó lại quyền lực đến mức có thể thay đổi các quy định thông thường của FIDIC Red Book? Và Nhà thầu Việt Nam cần lưu ý gì để tránh bị “cắt vốn” khi tham gia sân chơi ODA? Bài viết này sẽ giải mã tường tận.

Dự án vốn ODA (WB, ADB, JICA) tại Việt Nam: Tại sao bắt buộc dùng Pink Book?
Dự án vốn ODA (WB, ADB, JICA) tại Việt Nam: Tại sao bắt buộc dùng Pink Book?

  1. FIDIC Pink Book: “Đứa con lai” quyền lực

Nhiều kỹ sư lầm tưởng Pink Book là một mẫu hợp đồng hoàn toàn mới. Thực tế, tên đầy đủ của nó là “MDB Harmonised Edition” (Phiên bản Hài hòa của các Ngân hàng Phát triển Đa phương).

Về bản chất, Pink Book chính là FIDIC Red Book 1999 (Điều kiện Hợp đồng Xây dựng) được sửa đổi, bổ sung để phù hợp với các tiêu chuẩn khắt khe về Môi trường, Xã hội và Minh bạch tài chính của các ngân hàng lớn (MDBs).

  • Nguồn gốc: Trước năm 2005, mỗi ngân hàng (WB, ADB…) lại yêu cầu sửa đổi FIDIC Red Book theo một ý riêng (thông qua Điều kiện Riêng), gây ra sự hỗn loạn cho các nhà thầu quốc tế. Để thống nhất, FIDIC và các ngân hàng này đã ngồi lại và tạo ra Pink Book.
  • Phạm vi áp dụng: Bắt buộc cho các dự án xây dựng sử dụng vốn vay của WB, ADB, JICA, và các ngân hàng phát triển khác tham gia thỏa thuận này.

Nếu bạn đang chuẩn bị đấu thầu một dự án ODA, việc nghiên cứu kỹ Bản dịch Pink Book 2005 song ngữ (File Word)  là bước đi bắt buộc đầu tiên. Đừng dùng Red Book 1999 để áp dụng cho dự án ODA, vì những sai khác nhỏ nhưng chí mạng sẽ nằm ở các điều khoản về thanh toán và tuân thủ.

  1. Những “chiếc vòng kim cô” trong Pink Book so với Red Book

So với bản gốc Bản dịch Red Book 1999 song ngữ, Pink Book đưa thêm vào những quy định cực kỳ nghiêm ngặt mà nếu vi phạm, Nhà thầu không chỉ bị phạt tiền mà còn bị cấm thầu vĩnh viễn (Blacklist).

2.1. Chống Tham nhũng và Gian lận (Corrupt and Fraudulent Practices)

Trong Red Book, vấn đề này được đề cập khá chung chung. Nhưng trong Pink Book, điều khoản về “Chấm dứt hợp đồng bởi Chủ đầu tư” được mở rộng đáng kể.

Ngân hàng có quyền cử các đoàn thanh tra độc lập (Audit) vào kiểm tra sổ sách của Nhà thầu bất kỳ lúc nào. Nếu phát hiện dấu hiệu hối lộ, thông đồng (collusive), hay gian lận (fraudulent) để thắng thầu hoặc rút ruột công trình, Ngân hàng sẽ cắt vốn ngay lập tức và Nhà thầu sẽ bị liệt vào danh sách đen toàn cầu của các MDBs.

2.2. Tiêu chuẩn ESHS (Môi trường, Xã hội, Sức khỏe và An toàn)

Đây là trọng tâm khác biệt lớn nhất. Các dự án ODA chịu áp lực rất lớn từ dư luận quốc tế về tác động môi trường và con người. Do đó, Pink Book lồng ghép các quy định chi tiết về:

  • Lao động: Cấm tuyệt đối lao động trẻ em và lao động cưỡng bức. Các quy định về quyền lợi người lao động, nhà ở công nhân, và bình đẳng giới được quy định cứng trong Điều kiện chung (General Conditions) thay vì chỉ ở Điều kiện riêng.
  • HIV-AIDS: Nhà thầu bắt buộc phải có chương trình tuyên truyền và phòng chống HIV-AIDS cho công nhân và cộng đồng địa phương nơi dự án đi qua.

Việc không tuân thủ các quy định ESHS này có thể dẫn đến việc Nhà tư vấn (Engineer) từ chối xác nhận thanh toán (IPC).

2.3. Vai trò của Ngân hàng (The Bank)

Trong Red Book, hợp đồng chỉ là chuyện giữa Chủ đầu tư và Nhà thầu. Nhưng trong Pink Book, “Ngân hàng” xuất hiện như một “bóng ma” quyền lực.

  • Nhiều quyết định quan trọng của Chủ đầu tư (như gia hạn thời gian, sửa đổi hợp đồng, thay thế Nhà tư vấn) đều phải được sự “No-objection” (Không phản đối) từ Ngân hàng trước khi ban hành.
  • Điều này khiến quy trình phê duyệt trong dự án ODA thường kéo dài hơn dự án thông thường, vì phải qua thêm một “cửa” là Ngân hàng. Nhà thầu cần lường trước độ trễ này trong kế hoạch dòng tiền.

  1. Tại sao không dùng Red Book 2017 cho dự án ODA?

Một câu hỏi thú vị: FIDIC đã ra mắt Bản dịch Red Book 2017 song ngữ  với nhiều cải tiến, tại sao các dự án ODA vẫn dùng Pink Book (vốn dựa trên bản 1999)?

Lý do là sự “thận trọng” của các ngân hàng. Họ cần một bộ khung pháp lý đã được kiểm chứng qua thời gian (proven track record). Hơn nữa, Pink Book đã tích hợp sẵn các yêu cầu đặc thù của họ, trong khi Red Book 2017 là bản thương mại chung. Mặc dù FIDIC đang làm việc với các ngân hàng để cập nhật Pink Book lên nền tảng 2017, nhưng hiện tại ở Việt Nam, bản Pink Book 2005 (hoặc bản cập nhật 2010) vẫn là chuẩn mực pháp lý thống trị.

  1. Thách thức cho Nhà thầu Việt Nam và Giải pháp

Tham gia vào dự án ODA dùng Pink Book là cơ hội nâng cao năng lực, nhưng rủi ro pháp lý là rất lớn.

Thứ nhất: Rủi ro về Tạm ứng và Thanh toán.

Tiền giải ngân ODA phụ thuộc vào Hiệp định vay. Nếu Hiệp định hết hạn hoặc có vướng mắc về thủ tục giải ngân giữa Chính phủ và Ngân hàng (điều thường xuyên xảy ra tại Việt Nam do trần nợ công hoặc thủ tục hành chính), Nhà thầu có thể bị chậm thanh toán hàng năm trời. Pink Book có quy định về quyền tạm ngưng thi công và tính lãi chậm trả, nhưng việc thực thi quyền này với các Chủ đầu tư nhà nước là không đơn giản.

Thứ hai: Rào cản ngôn ngữ.

Pink Book được viết bằng tiếng Anh pháp lý cực kỳ chặt chẽ. Một từ “shall” hay “may”, “audit” hay “inspect” đều mang hàm ý nghĩa vụ khác nhau. Việc hiểu sai nghĩa có thể dẫn đến việc lập hồ sơ thanh toán không đạt chuẩn ESHS và bị Ngân hàng từ chối giải ngân.

Giải pháp:

Các Nhà thầu và Ban Quản lý dự án cần trang bị bản dịch chuẩn xác để làm cẩm nang gối đầu giường. Không nên dựa vào Google Translate hay các bản dịch không chính thống trôi nổi trên diễn đàn, vì chúng thường bỏ qua các sắc thái nghĩa vụ quan trọng của Ngân hàng.

Quý khách hàng có thể tham khảo trọn bộ các tài liệu cần thiết dưới đây:

Việc am hiểu Pink Book không chỉ giúp bạn thắng thầu mà còn là tấm khiên bảo vệ bạn trước các tranh chấp quốc tế phức tạp trong các dự án tỷ đô.

Kho dữ liệu bản dịch FIDIC song ngữ tổng hợp

Quý khách có thể xem và tải vềtài liệu từ Kho bản dịch FIDIC song ngữ có sẵn để phục vụ cho công tác nghiên cứu và làm thầu.

Dịch vụ dịch thuật và biên soạn hợp đồng xây dựng

Nếu bạn cần một hợp đồng được “may đo” riêng cho dự án, đảm bảo chặt chẽ về pháp lý và ngôn ngữ, hãy tham khảo dịch vụ của chúng tôi: Bảng giá dịch vụ soạn hợp đồng song ngữ

Dịch Thuật SMS là công ty có dịch vụ dịch hợp đồng tiếng Anh chuyên nghiệp hàng đầu. Ngoài ra chúng tôi còn nhận dịch hợp đồng tiếng Trung, Nhật, Hàn… trong lĩnh vực xây dựng. Liên hệ ngay để được báo giá:

You may also like

error: Content is protected !!
Contact Me on Zalo
Call Now Button